Zawroty głowy dotykają osób w każdym wieku i są opisywane na różne sposoby: jako wrażenie niekontrolowanego obracania, chwiania, kołysania, falowania, wirowania otoczenia, braku stabilności, niepewności podłoża. Pacjenci, którzy na nie cierpią, z obawy przed wystąpieniem dolegliwości często rezygnują z ulubionych zajęć, np. jazdy na rowerze, czytania (zwłaszcza drobnego druku) czy oglądania telewizji, ograniczają wyjścia z domu.

Zawroty głowy mogą mieć różne podłoże i zawsze należy zdiagnozować ich przyczynę. Występują jako osobny objaw lub w towarzystwie innych dolegliwości, wśród których wymienić można bóle głowy, mdłości, zaburzenia widzenia (mroczki), oczopląs, zaburzenia słuchu, szumy uszne, oszołomienie, lęk.

Z czego może wynikać dolegliwość? Do głównych przyczyn pojawiania się zawrotów głowy zalicza się nieprawidłowe działanie błędnika, będącego narządem odpowiadającym za utrzymanie równowagi (zawroty głowy układowe), dolegliwości powodowane są także przez zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (zawroty głowy nieukładowe), problemy niekiedy pojawiają się u osób z niskim ciśnieniem tętniczym krwi, migrenami czy jako działanie uboczne zażywanych przez pacjenta leków.

Zawroty głowy można skutecznie rehabilitować, o czym wielu pacjentów nie wie – tłumaczy mgr Marek Zaleski, rehabilitant z Mazowieckiego Centrum Słuchu i Mowy MEDINCUS w Warszawie, który od ponad 30 lat zajmuje się rehabilitacją zawrotów głowy i zaburzeń równowagi u osób w każdym wieku. Skuteczność rehabilitacji jest bardzo duża – podkreśla specjalista.

Co powinno skłonić pacjenta do rozpoczęcia rehabilitacji zawrotów głowy?

Zawroty związane z ruchem głowy, całego ciała, pojawiające się na przykład przy zmianie pozycji – wymienia mgr Marek Zaleski. Gdy pacjent zauważa problemy z utrzymaniem równowagi (ze stabilnością) w pozycji stojącej lub przy zmianie pozycji z siedzącej na stojącą,  kiedy dolegliwości dokuczają mu w czasie chodzenia, przemieszczania się, wywołując konieczność mocnego skupiania się na tym, aby iść w linii prostej, bez zarzucania na boki.

Z rehabilitacji zawrotów głowy mogą skorzystać pacjenci, u których przyczyną zawrotów są zarówno problemy z błędnikiem, jak i problemy pozaobwodowe, np. związane z niedokrwieniem głowy, problemy z zaburzeniami w nogach.

Na czym polega rehabilitacja zawrotów głowy?

Dobór metody rehabilitacji zawrotów głowy uzależniony jest od ich przyczyny, dlatego tak ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie dolegliwości. Na przykład pacjenci z jednostronnym uszkodzeniem bądź osłabieniem błędnika wykonują ćwiczenia adaptacyjne (polegające na wywoływaniu w sposób kontrolowany, bezpieczny i w granicach tolerancji pacjenta  symptomów związanych z zaburzeniami błędnikowymi, które na co dzień dotykają pacjenta) bądź trening optokinetyczny. Pacjenci z problemami pozaobwodowymi, centralnej części układu nerwowego – ćwiczenia substytucyjne, adaptacyjne oraz ogólne ćwiczenia równowagi.