Kiedy trzy-czterolatek mówi coraz głośniej, wkłada palce do uszu, skarży się na ból lub „zatkane ucho”, szum w uszach, nie reaguje na komunikaty – nie lekceważ tego. Prawdopodobnie ucho środkowe “zalane” jest płynem wskutek czego dziecko niedosłyszy. Jeśli stan taki trwa długo, może dojść do zaburzeń rozwoju mowy oraz nawet nieodwracalnego zniszczenia elementów ucha środkowego.

Skąd płyn w uszach?

Często powtarzające się infekcje górnych dróg oddechowych czy przewlekły nieżyt nosa, które niemal stale towarzyszą przedszkolakom na początku integracji z rówieśnikami powodują nawracający stan zapalny ucha środkowego – za błoną bębenkową gromadzi się płyn. Często nie daje dolegliwości bólowych, więc rodzice nie zdają sobie sprawy z powagi sytuacji. U dzieci przyczyną pojawienia się płynu może być przerost migdałka gardłowego – w przypadku wysiękowego zapalenia ucha migdałek bardzo często należy usunąć.

Kiedy operacja?

Drenaż uszu jest najskuteczniejszą metodą leczenia zapalenia ucha środkowego. Leczenie chirurgiczne stosuje się w przewlekłym, wysiękowym zapaleniu ucha środkowego, gdy nie uzyskano poprawy w postępowaniu zachowawczym (antybiotykoterapii). Drenaż wentylacyjny jest wskazany, gdy występuje niedosłuch, nawracają ostre zapalenia uszu, występuje przewlekła niewydolność trąbek słuchowych, a także, gdy stwierdzono opóźniony rozwój mowy czy występują wady rozwojowe twarzoczaszki.

Na czym polega zabieg drenażu?

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. W przygotowaniu do zabiegu pacjent wykonuje szereg badań, takich jak morfologia krwi i kontrola krzepliwości. Pacjent musi być zaszczepiony przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna). Skuteczność drenażu zewnętrznego jest bardzo duża, a powikłania występują bardzo rzadko.

Celem zabiegu jest stworzenie drogi ewakuacji wydzieliny i wentylacji ucha poprzez umieszczenie w jamie bębenkowej drenu z tworzywa sztucznego. Przed założeniem drenu nacinana jest błona bębenkowa i usuwany jest zalegający płyn, a jama bębenkowa płukana jest lekami działającymi miejscowo. Następnie zakładany jest dren wentylacyjny. Ma on kształt szpulki od nici. Jego rozmiar i rodzaj dobierany jest w zależności od rodzaju wysięku, stanu błony bębenkowej oraz innych czynników mogących mieć wpływ na proces gojenia się ucha środkowego.

Lekarz prowadzący podejmuje decyzję czy dren ma zostać założony na krótszy okres (np. kilka miesięcy) czy dłuższy (2 lata). U dzieci zwykle dren pozostaje w błonie bębenkowej do momentu aż samoistnie wypadnie.

 

Postępowanie po operacji

Po zabiegu z uszu może wydobywać się płyn – to prawidłowe działanie drenu przy stanie zapalnym ucha. Po operacji ucho należy zabezpieczać przed wodą, zachować szczególną ostrożność podczas kąpieli czy prysznica najlepiej stosując odpowiednie indywidualne wkładki przeciwwodne, dzięki którym dziecko może normalnie uczęszczać na zajęcia na basenie. Niewskazane jest nurkowanie, podczas którego mamy do czynienia z większym ciśnieniem wody. Nie powinno się także stosować płynów rozpuszczających woskowinę. Niezastosowanie do zaleceń może skutkować wtórnym zakażeniem ucha środkowego lub przedwczesnym wypadnięciem drenu.