Szacuje się, że problemy ze słuchem ma ok. 6 mln Polaków. U osób starszych nawet niewielkie niedosłuchy dwukrotnie zwiększają ryzyko depresji, niedosłuchy średniego stopnia – trzykrotnie, a u osób po siedemdziesiątce – aż pięciokrotnie. Większości z tych osób można pomóc, stosując odpowiednie aparaty słuchowe.

Jak działają aparaty słuchowe?

Aparaty zbierają dźwięki otoczenia poprzez bardzo czułe mikrofony, odpowiednio je wzmacniają, a następnie redukują hałasy. Tak przygotowane dźwięki przesyłane są do ucha przy pomocy miniaturowej słuchawki. Aparaty mogą mieć wiele różnych kształtów – od zausznych po wewnątrzuszne (aparat jest schowany w przewodzie słuchowym), kolorów czy dodatkowych funkcji. Niektóre z aparatów mogą współpracować z dodatkowymi akcesoriami (np. do rozmów telefonicznych, czy oglądania TV tak, aby słyszeć głos od razu w aparatach). Najlepsze z nich potrafią m.in. komunikować się bezpośrednio z telefonami komórkowymi tak, by przesyłać dźwięki od razu do uszu, bez dodatkowych akcesoriów. W większości są proste w obsłudze – jedynie aparaty wewnątrzuszne powinny być dobierane dla osób sprawnych manualnie i z dobrym wzrokiem, ze względu na niewielkie baterie, które trzeba wymieniać. Pamiętajmy, że komfort i wygoda użytkowania są najważniejsze – czasem estetyka schodzi na dalszy plan.

 

Kto powinien stosować aparaty słuchowe?

Aparaty słuchowe może i powinien stosować każdy, kto ma ubytek słuchu – niezależnie od wieku, przyczyny czy wielkości ubytku. Dobór odpowiedniego aparatu to zadanie protetyka słuchu (specjalisty zajmującego się aparatami słuchowymi). Z uwagi na skomplikowanie i niezbędną wiedzę, doborem aparatów słuchowych powinni zajmować się wyłącznie dyplomowani protetycy słuchu. Zdecydowanie nie wolno kupować aparatu bez szczegółowych badań przeprowadzonych w gabinecie lekarskim i bez specjalistycznej konsultacji z otolaryngologiem. Aparaty słuchowe to urządzenia medyczne i muszą być certyfikowane, zarejestrowane w Polsce oraz dopasowywane przez profesjonalistów. Korzystanie ze źle dobranego aparatu przyniesie więcej szkód niż pożytku. Korzystanie z prymitywnych „wzmacniaczy”, które często można kupić na bazarach lub przez internet jest niebezpieczne dla naszego słuchu. Należy ich unikać.

Jakie badania należy wykonać i jak wybrać aparat?

Niezastąpiony w całym procesie jest lekarz otolaryngolog, który zbada uszy, przeprowadzi dokładny wywiad, zleci niezbędne badania słuchu oraz sprawdzi czy ubytek słuchu nie wymaga wcześniejszego leczenia farmakologicznego lub chirurgicznego. Warto pamiętać, że profesjonalne przychodnie wykonują wszystkie badania słuchu u siebie, bez potrzeby odsyłania pacjenta do innych placówek lub punktów protetycznych na badania. Większość badań powinna też być wykonana podczas tej samej wizyty lekarskiej – to ważne, bo jeśli na zwykłą audiometrię musimy umawiać się do innego punktu lub wykonać ją za kilka dni, to stan słuchu może się zmienić. Takie badania są wówczas mało miarodajne.

Aby aparat dobrze służył swojemu użytkownikowi musi być prawidłowo dopasowany i dobrany do potrzeb i jego możliwości (np. manualnych, technicznych). Inne modele będą odpowiednie dla osób młodych, przyzwyczajonych do nowoczesnych technologii, a inne dla seniorów, którzy mogą potrzebować nieco większych i łatwiejszych w obsłudze urządzeń. Kluczowe są doświadczenie i wiedza protetyka słuchu, ale i możliwość przetestowania aparatów. Kilkudniowe testy w domu z pewnością pomogą wybrać najlepszy dla nas aparat i prawidłowo go ustawić. Powinniśmy dobrze się zastanowić, ponieważ aparatów słuchowych (tak jak okularów czy samochodu) nie będziemy wymieniać co roku. Warto wybrać najlepsze rozwiązanie, które posłuży nam kilka lat.

 

Jak zacząć?

Rozpoczynając przygodę z aparatami należy pamiętać, że jest to urządzenie elektroniczne, a nie zupełnie „nowe ucho”, słuchania w aparacie trzeba się nauczyć. Na początku dźwięki mogą brzmieć odrobinę inaczej, niż je zapamiętaliśmy. Niektórzy użytkownicy szybko przyzwyczajają się do swoich aparatów słuchowych i doświadczania dźwięków na nowo, inni potrzebują na to trochę więcej czasu. Jeśli ktoś tracił słuch stopniowo, przez wiele lat, to również stopniowo musi go odzyskiwać. Nie można oczekiwać, że od razu będzie idealnie. Pamiętajmy, że nie można się zniechęcać! Mózg jest bardzo plastyczny i wraz z „nauką słyszenia od nowa” będzie wysyłał sygnały, że już może usłyszeć jeszcze więcej.