Badanie kliniczne to program badawczy z udziałem pacjentów (uczestników badania), w ramach którego weryfikowane jest bezpieczeństwo stosowania oraz skuteczność działania danej substancji leczniczej/wyrobu medycznego. Bowiem każda nowa substancja czy też technologia, zanim zostanie zarejestrowana oraz wprowadzona do obrotu, poddawana jest najpierw bardzo szczegółowym i rygorystycznym testom. Dlatego też pacjenci, którzy biorą udział w badaniu klinicznym, są regularnie kontrolowani przez personel medyczny w celu raportowania ich stanu zdrowia. Pojawiające się ewentualne odchylenia od normy są więc również uwzględniane w dokumentacji medycznej uczestnika badania. Na podstawie analizy wyników uzyskanych podczas badania klinicznego można, więc wnioskować, czy dany produkt spełnia wymagania bezpieczeństwa oraz skuteczności, co daje wówczas podstawę ku możliwości wprowadzenia go na rynek.

• opieka świadczona przez fachową kadrę specjalistów,
• stałe monitorowanie stanu zdrowia w badanym zakresie,
• dostęp do innowacyjnych  substancji leczniczych,
• przyczynienie się do pomocy innym osobom zmagającym się z tym samym schorzeniem i – tym samym – do rozwoju medycyny.

Informację o tym, kto może wziąć udział w badaniu, zawiera protokół badania klinicznego. Określone są w nim tzw. kryteria włączenie oraz kryteria wyłączenia. O tym, czy dana osoba kwalifikuje się do konkretnego badania i tym samym może brać w nim udział, decyduje lekarz, który określany jest w nomenklaturze badań klinicznych, jako badacz. Ma on również obowiązek poinformować każdą chętną osobę o potencjalnych korzyściach i ryzyku związanym z danym badaniem, a także udzielić odpowiedzi na wszelkie pytania pacjenta.

Podpisanie przez pacjenta świadomej zgody na udział w badaniu zobowiązuje go do przestrzegania wytycznych, właściwych dla konkretnego badania klinicznego. Zależnie od danego badania, obowiązki stawiane wobec pacjentów mogą być różne. Do najpowszechniejszych zadań uczestnika należy m.in. przyjmowanie leku zgodnie z zaleceniami, odbywanie wizyt kontrolnych, informowanie o występowaniu niepokojących objawów, prowadzenie dzienniczka kontroli określonych parametrów, wypełnianie kwestionariuszy dotyczących stanu zdrowia itp. Jednakże w każdym momencie badania klinicznego możliwa jest rezygnacja uczestnika z dalszego w nim udziału.

Zawroty głowy, można podzielić na ośrodkowe i obwodowe.  Przyczyną zaburzeń ośrodkowych mogą być naczyniopochodne zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym, urazy, guzy mózgu, stwardnienie rozsiane, padaczka, zapalenie w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Natomiast zawroty głowy obwodowe stanowią obszar zainteresowania otolaryngologów. Najczęstszymi przyczynami tego typu zaburzeń są łagodne położeniowe zawroty głowy tzw. (zawroty BPPV), choroba Meniere’a, zapalenia w obrębie neuronu przedsionkowego, zawroty głowy polekowe – związane z ototoksycznym działaniem niektórych leków. Dla właściwego rozpoznania przyczyny zawrotów głowy, kluczowy może być ich charakter np. dla zawrotów głowy typu BPPV charakterystyczny jest krótki czas ich występowania, liczony w sekundach, a napady są wywoływane przez tzw. krytyczne położenie głowy. W trakcie napadów może również pojawić się oczopląs. W przypadku choroby Meniere’a napady zawrotów głowy trwają zazwyczaj od kilkanaście minut do kilkunastu godzin. Charakterystyczne jest również to, że zawrotom głowy może towarzyszyć szum i uczucie pełności w uchu oraz upośledzenie słuchu. Zapalenie neuronu przedsionkowego może objawiać się bardzo silnymi zawrotami głowy z towarzyszącymi wymiotami i oczopląsem bez zaburzeń ze strony narządu słuchu. Czas trwania dolegliwości to dni a nawet tygodnie. Próba kaloryczna u pacjentów z tego typu schorzeniem jest dodatnia. Uszkodzenie ucha wewnętrznego związane z przyjmowanymi lekami (aminoglikozydy, cytostatyki, diuretyki pętlowe, niesteroidowe leki p/zapalne) nie jest zbyt częste, jednak należy je podejrzewać w przypadku, gdy przyjmowaniu leku ototoksycznego towarzyszą zawroty głowy wraz z szumem usznym i upośledzeniem słuchu. Litwin T., Członkowska A., Zawroty głowy w praktyce neurologa – diagnostyka i leczenie. Via Medica, ISSN 1734 -525, s.78-86

Pacjenci najczęściej opisują towarzyszące im dokuczliwe dźwięki, jako szum, ale mogą być też odczuwane, jako dzwonienie, pisk, gwizd, świst, bulgotanie, tętnienie, wycie, ćwierkanie, szelest gniecionego papieru i wielu innych dźwięków. Mogą być odczuwane w jednym lub obojgu uszach lub też wewnątrz głowy. Mogą mieć również charakter okresowy lub ciągły. Charakter szumów usznych może się zmieniać, podobnie jak ich natężenie i wysokość. Szumy uszne są następstwem zaburzeń w różnych odcinkach drogi słuchowej, najczęściej zaburzenia te dotyczą ucha wewnętrznego. W diagnostyce szumów usznych bardzo ważny jest wywiad z pacjentem, który może dostarczyć informacji o prawdopodobnej etiologii szumów usznych ich charakterze, początku i przebiegu. Drugim etapem w diagnostyce szumów usznych jest badanie otolaryngologiczne obejmujące: otoskopię z oceną ruchomości błony bębenkowej, badanie nosogardła i drożności trąbki słuchowej oraz ocenę istnienia ewentualnych miejsc w okolicy głowy i szyi, mogących generować tzw. szum obiektywny. Pacjent powinien przejść również diagnostykę otoneurologiczną, audiologiczną oraz obrazową. Diagnostyka audiologiczna powinna obejmować takie badania, jak: audiogram, otoemisje akustyczne, badanie rozumienia mowy, tympanometrię, odruchy strzemiączkowe. Ważne jest również, aby u pacjenta wykonać charakterystykę szumu. Postępowanie lecznicze w przypadku szumów usznych dzieli się na przyczynowe oraz objawowe. Do metod leczenia szumów usznych zalicza się farmakoterapię, maskowanie szumów usznych, elektrostymulację, laseroterapię, hiperbaryczne komory tlenowe, metoda sprzężenia zwrotnego, psychoterapia, habituacja szumów usznych, leczenie operacyjne. Podejmuje się również prób leczenia metodami mniej konwencjonalnymi takimi jak akupunktura i hipnoza. Bartnik G.,Szumy uszne – fakty istotne klinicznie,Magazyn Otorynolaryngologiczny, 2003,II,3(7)s. 57-72 Rogowski M., Szumy uszne i nadwrażliwość słuchowa, [w:] Śliwińska-Kowalska (red.)Audiologia Kliniczna, Mediton, Łódź 2005, s. 345-351

Przyjmuje się, że choroba Meniere’a jest związana z rozszerzeniem przestrzeni endolimfatycznych i powstaniem tzw. wodniakiem błędnika.  Przyczyny powstania wodniaka dzielą się na te o charakterze mechanicznym i te o charakterze czynnościowym.  Zaburzenia mechaniczne powodują utrudnienia w przepływie endolimfy od miejsca jej utworzenia, czyli prążka naczyniowego, do miejsca wchłaniania, czyli woreczka endolimfatycznego, co w konsekwencji prowadzi do powstania błędnika. Może prowadzić to do nagłego napadu zawrotów głowy spowodowanego przejściowym porażeniem neuronów doprowadzających nerwu przedsionkowo-ślimakowego. Z kolei zaburzenia czynnościowe są wynikiem skurczu naczyń, czego konsekwencją może być niedotlenienie. Uaktywnienie zaburzeń naczynioruchowych może być wynikiem działanie bodźców fizycznych takich, jak światło, zimno, stres, ciepło, przemęczenie, lub też zaburzeń hormonalnych.  U pewnej grupy chorych za przyczynę powstania schorzenia uznaje się zaburzenia immunologiczne. Rozpoznanie choroby Meniere’a opiera się na wywiadzie oraz badaniach audiologicznych i badaniach układu przedsionkowego. Wywiad obejmuje informacje o nagłych powtarzających się atakach zawrotów głowy, najczęściej o charakterze wirowania otoczenia, występujących łącznie z szumami usznymi i jednostronnym postępującym ubytkiem słuchu. Objawy te mogą, ale nie muszą być poprzedzone tzw. objawami poprzedzającymi atak. Do takich objawów należy pełność w uchu z narastającym szumem i upośledzeniem słuchu. Napady mogą trwać od kilku minut do kilku godzin. W trakcie napadu chory nie traci przytomności, rzadko też podczas napadu zdarzają się upadki. Po napadzie chory odczuwa zmęczenie, mogą pojawić się również bóle głowy. Po napadzie u chorych przez okres kliku dni może mieć wrażenie niepewności przy chodzeniu. Charakterystyczne objawy choroby to: fluktuacyjne pogorszenie słuchu, epizodyczne zawroty głowy, szum lub dzwonienie w uszach zwykle o typie buczenia. Objawy są najbardziej nasilone i dokuczliwe we wczesnych stadiach, w późniejszym okresie, gdy zmiany w obrębie błędnika są zaawansowane, ostre napady zastępują stałe zaburzenia równowagi z postępującymi uszkodzeniami słuchu. Wykonane u pacjentów badania słuchu zazwyczaj potwierdzają obecność zaburzeń słuchu typu odbiorczego. Do pogorszenia słuchu zazwyczaj dochodzi po kolejnych napadach. Narożny W., Nyka W.M., Siebert J., Etiopatogeneza, diagnostyka i leczenie choroby Meniere’a,  Wybrane problemy kliniczne, Via Medica 2007, s. 152-158 Morawiec-Bajda A.Wodniak błędnika, [w:] Audiologia Kliniczna, Śliwińska-Kowalska M. (red.), Mediton, Łódź 2005, s.85-88

Polipy nosa to rozrosty tkanki o charakterze nienowotworowym, występujące w obrębie nosa lub zatok przynosowych.

Typowymi objawami polipów nosa jest blokada nosa oraz osłabienie lub utrata węchu. Towarzyszyć im mogą także: wyciek wydzieliny z nosa, kichanie, uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, oddychanie przez usta.