Błędnik to niewielki organ, umiejscowiony w uchu wewnętrznym. Choć niepozorny – pełni dwie bardzo ważne funkcje: odpowiada za zmysł słuchu oraz zmysł równowagi. Pomagają mu w tym otolity (kamyczki błędnikowe) – drobne kryształki węglanu wapnia, wchodzące w skład ucha wewnętrznego. Dzięki nim mózg dostaje sygnały o aktualnym położeniu ciała. Jeśli otolity zaczną się przemieszczać albo gdy błędnik działa nieprawidłowo, wspomniane sygnały zostają zaburzone i mózg nie potrafi ustalić położenia ciała. Jego reakcją na zaistniały problem są zawroty głowy.

Przyczyny problemów z błędnikiem:

• zapalenie błędnika – najczęściej wywoływane przez bakterie (obecne po procesie zapalnym w uchu środkowym), wirusy (np. świnki, różyczki, odry, grypy, ospy wietrznej, półpaśca, opryszczki i HIV), toksoplazmozę, urazy (np. złamanie kości skroniowej), choroby autoimmunologiczne i choroby układowe.
• zapalenie nerwu przedsionkowego,
• zespół położeniowych zawrotów głowy,
• choroba Meniere’a,
• zmiany spowodowane podeszłym wiekiem.

 

Jakie mogą być objawy problemów z błędnikiem?

• zawroty głowy – nagłe, silne, powodujące wrażenie wirowania całego otoczenia, pojawiające się bez wyraźnej przyczyny przy otwartych i zamkniętych oczach oraz w różnych pozycjach,
• nieskoordynowane ruchy, zataczanie się,
• wrażenie „usuwania się ziemi pod nogami”,
• trudności z zachowaniem właściwej postawy ciała,
• oczopląs – ruchy gałek ocznych niezależne od naszej woli,
• światłowstręt,
• nudności, wymioty,
• szumy uszne.

Pamiętajmy, że lekkie zawroty głowy, występujące po nagłej zmianie pozycji lub po zejściu z karuzeli są naturalną reakcją organizmu.

Diagnozowanie problemów z błędnikiem

W diagnostyce układu równowagi wykonuje się m. in.: próby błędnikowe, polegające na ocenie narządu równowagi, badanie słuchu, ENG (elektronystagmografia) i VNG (videonystagmografia).

Leczenie dolegliwości związanych z błędnikiem

Wybór sposobu leczenia uzależniony jest od charakteru dolegliwości i może obejmować leczenie zachowawcze, farmakologiczne bądź rehabilitację, a w uzasadnionych przypadkach leczenie operacyjne, przeprowadzane zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym.

Spośród zaburzeń błędnika, choroba lokomocyjna jest jedyną, która nie wymaga konsultacji specjalistycznej. Wszystkie inne niepokojące objawy powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza.